گزارشی از تشییع پیکر یدالله صمدی

مراسم تشییع پیکر صمدی با قرائت شعر «بگذار تا بگریم، چون ابر در بهاران گز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران» از سوی عضو هیات مدیره خانه سینما آغاز شد.

کامران ملکی  گفت: از امروز درها، دیوارها، پله و همه اجزای این خانه دلتنگ خواهد بود دلتنگ مرد و مدیری از جنس سینما.

وی افزود: سینمای ما از امروز حسرت خواهد خورد که یکی از شریف‌ترین تهیه کنندگان و سینماگران ایران را دیگر نخواهد داشت، اما حافظه مردم فراموش نخواهد کرد کار‌های شایسته و لبخندی که او بر لبان مردمان نشاند.

ستاره اسکندری از بازیگران سینما و تلویزیون دیگر سخنران این مراسم بود که قطعه‌ای ادبی قرائت کرد.

وی یدالله صمدی را «عمو یدی همه» خواند و گفت: آن آسمان‌های پر از پولک، آن شاخساران پر از یاس، آن خانه‌های تکیه داده در حفاظ سبز پیچک‌ها به یکدیگر، آن کوچه‌های گیج از عطر اقاقی ها، آن روز‌ها که همه کنار هم خنده‌ها و بغض هایمان را تقسیم می‌کردیم آن روز‌ها همه رفته اند.

این هنرمند افزود: آن روز‌ها که با اتوبوس شما از ایستگاه پیاده می‌شدیم و درب آپارتمان شماره ۱۳ باز بود و نور دوستی رد می‌شد از پشت پرده‌های توری آن خانه، آن روز‌ها رفتند، آن روز‌ها که هنوز در شتابزدگی روزگار، هیاهوی خاکستری، معجزه خنده، گم نشده بود، بانوی من، ماه سارایی بود که عاشق و برای عشق جان می‌داد.

اسکندری یادآور شد: آن روز‌ها رفتند ... آن روز‌های افسانه‌ای رویایی آن روز‌ها که خاک خاک بود و هیچ کس خس و خاشاک نبود و ساوالان بر جای می‌ماند استوار با غیرت مردانه اش، آن روز‌ها در تابش خورشید گم شدند در ازدحام خیابان‌های بی بازگشت، این روز‌ها همه ما تنها شدیم، تنها، شما چرا چشمانتان به درب به انتظار دیداری ماند.

وی ادامه داد: مگر نمی‌دانستید این روزگار تاریخ را می‌شوید و همه چیز در مجاز گم می‌شود، نسیان قاعده شده، حساب و کتاب جای اندیشه و محبت را گرفته، شهر آشوب شده و شما خسته و دلشکسته چشمانتان را می‌بندید و شوق پرواز شما را می‌گیرد سینما با رفتنتان خلی‌تر می‌شود.

سیروس الوند از کارگردان سینمای ایران نیز سخنانش را با شعر «کی شعر تارنگیزد خاطر که حزین باشد» آغاز کرد و ضمن تسلیت به همه گفت: طی چند ماه گذشته ناصر چشم آذر ، ناصر ملک مطیعی ، ضیاءالدین دری و بسیاری دیگر از هنرمندان را از دست دادیم و امروز یکی یکی از میوه‌های شیرین از دهه ۶۰ که جزو اولین فیلمسازان ما بود.

وی افزود: صمدی تجربه آموخته صحنه فیلمبرداری بود، شیرین و فعال و کوشا بود و تعصب تاریخی داشت که ارزش زیادی دارد و برتر از تعصب جغرافیایی است، چون تعصب جغرافیایی فراموش می‌شود، نه ادای روشنفکران را داشت و نه ادای حزب اللهی، خالص‌تر از این حرف‌ها بود.

الوند با بیان این که صمدی اواخر خیلی تنها بود، خاطرنشان کرد: صمدی روی آذربایجان تعصب داشت و فیلم ایستگاه او بسیار مورد پسند منتقدان قرار گرفت، انسان خالصی بود و تظاهر به خوبی نمی‌کرد، در کانون سینما به هنرمندان و محل اسکان آن‌ها توجه داشت.

هنگامه قاضیانی بازیگر سینما هم در ادامه این مراسم گفت: یدالله صمدی برای همه پدر بود، بعد از پدرم برای هیچ کسی این قدر گریه نکردم، من می‌دانم که او بین ماست، او دلش پر از گلایه بود؛ اما می‌گفت: شأنیت ما گلایه کردن نیست.

قاضیانی ضمن تسلیت به مردم خطاب به آن‌ها گفت: ما مردم فقط خودمان را داریم و تنهاییم پس در هر شرایطی اتحادمان را از دست ندهیم.

سپس محسن امیر یوسفی کارگردان سینما اظهار داشت: سینمای مرحوم صمدی الگویی برای سینمای امروز ایران است، وی یکی از مدیران با تجربه سینمای ایران بود و در کانون کارگردانان سینما و در خانه هنرمندان خدمات فراوانی ارائه کرد.

وی افزود: آنقدر عزار بر سر ما ریخته که فرصت زاری نداریم، سینمای صمدی غیر از تلویزیون، فیلم‌های او است که همچنان فرمول و راه حل برای طنز سینمای ایران و ارتباط با مخاطب است.

در ادامه منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما اظهار کرد: بغض‌های ما در رثای مردی که شرافت داشت و صادق بود به ما یادآوری می‌کند که باید همدیگر را دوست داشت، پاییز نیامده سینمای ایران برگ ریزان عجیبی را تجربه کرد.

وی افزود: یدالله برای هیچکدام ما غریبه نیست؛ اما خیلی وقت‌ها به او توجه نکردیم، زحمت کشید و کار کرد، اما بدون منت و اجر، مرگ می‌آید و چاره‌ای نیست، من از دخترش به دلیل مراقبت از او تشکر می‌کنم که جانانه در کنارش بود.

شاهسواری گفت: هیچکس به او صمدی نمی‌گفت، او سنت محبت و رفاقت باقی گذاشت برای ما، آیا می‌توانیم قدردان باشیم آیا می‌توانیم همچنان باقی بمانیم، تا از خودمان عبور نکنیم امکان ندارد و صمدی از خودش عبور کرد.

در پایان این مراسم، بنفشه صمدی دختر یدالله صمدی دلنوشته‌ای برای پدر خواند و گفت: پدرم رفتی پیش حضرت عشق، با عباس بابایی عاشقانه بسرایی، رفتی و ذهن زیبای خود را با خود بردی، در فیلمی گفتی زیباترین پدیده هستی مرگ است، گفتی عاشق میمیره، اما سازش هرگز، تو هم رفتی، اما با آثارت همیشه حضور خواهی داشت.

وی افزود: با رفتنت یک تکه از قلب من رو کندی و رفتی، از روزی که رفتی همه می‌نویسند با معرفت ترین، تجیب ترین، شریف ترین، مهربانترین، درست‌ترین و باعزت‌ترین مرد سینمای ایران رفت، وجود از افتخاری که به تو می‌کنم لبریزه، ازت متشکرم که منو با شعر بزرگ کردی.

فرزند این کارگردان خاطرنشان کرد: پدر من برای سینمای ایران و خانه سینما خیلی زحمت کشید، هشت سال بدون ریالی دستمزد برای صنوف زحمت کشید که باور کردنی نیست، روزی که می‌رفت به من اجازه نداد از دلتنگی‌ها بگم گفت: دریادل و بزرگ فکر کن.

وی ادامه داد: پدر من هنوز پر از انگیزه و برنامه بود و هنوز امید داشت «مشتی عباد» بسازه و برای فرهنگ آدربایجان تلاش کنه خدا به من کمک کنه آبرودار و نماینده او باشم، او همه وجودش پر از احساس و قلب بود.

بنفشه یدی از مردم خواست پدرش را به خاطر تمام آثار ارزشمندش تشویق کنند.

هنرمندان و کارگردانان مطرح سینما از جمله ابوالحسن داوودی، هادی حجازی فر، محمدرضا هنرمند، سیروس الوند، محمدرضا و علیرضا داوودنژاد، بهروز شعیبی، فرهاد توحیدی، محمدرضا جعفری جلوه، منوچهر شاهسواری، محسن امیریوسفی، فرشته طائرپور، همایون اسعدیان، هادی حجازی فر، ستاره و لاله اسکندری، مصطفی کیایی، محمدمهدی عسگرپور، مسعود جعفری جوزانی، حبیب ایل بیگی، علیرضا رضاداد، علی روئین تن، حبیب دهقان نسب، عباس محبوب، گیتی معینی، پرویز پور حسینی، مسعود جعفری جوزانی، پوران درخشنده، داریوش فرهنگ، رضا بنفشه خواه، مدیران شبکه یک و دو سیما، پرسنل نیروی هوایی ارتش، سخنگوی ارتش و... از شرکت کنندگان در مراسم تشییع پیکر مرحوم ید‌الله صمدی بودند.

آواز سوزناک ترکی با تک ساز سه تار ، بخش دیگر مراسم تشییع پیکر یدالله صمدی کارگردان سینما و تلویزیون کشورمان بود و سپس نماز میت از سوی حجت الاسلام دعایی بر پیکر آن مرحوم قرائت شد و نظامیان ارتش به احترام تشییع پیکرش قطعه‌ای نظامی نواختند.
یدالله صمدی که مدتی قبل برای پیوند کبد در بیمارستان بستری شده بود، سه‌شنبه (سوم مهر ماه) درگذشت. این کارگردان متولد سال ۱۳۳۱ در شهر مراغه بود.

شروع فعالیت این کارگردان در سینما با دستیاری نصرت‌الله کریمی در فیلم «تخت خواب سه نفره» بود و بعد‌ها با این کارگردان در فیلم «خانه خراب» نیز همکاری کرد. او در فیلم‌های «دست شیطان» حسین زندباف و «دادشاه» حبیب کاوش دستیار کارگردان بود و در سال ۱۳۶۳ اولین فیلمش را با نام «مردی که زیاد می‌دانست» ساخت.

اتوبوس، ایستگاه، ساوالان، آپارتمان شماره ۱۳، دو نفر و نصفی، دمرل، معجزه خنده، سارای، بانوی من، شهرآشوب از دیگر فیلم‌های او هستند و آخرین فیلمش در سینما هم با نام «پدر آن دیگری» در سال ۹۳ ساخته شد. او همچنین کارگردانی دو سریال «شوق پرواز» و «هفت سین» را بر عهده داشته است.